De emeritus hoogleraar Henk Schulte-Nordholt komt voor de Vereniging voor Volkenkunde een lezing houden over het dekolonisatieproces in Indonesië.
De spreker heeft diverse publicaties op zijn naam staan, o.a. over de geschiedenis van Bali, koloniaal geweld en moderniteit in Nederlands-Indië en over bestuurlijke hervormingen, democratisering en burgerschap in Indonesië na het aftreden van Suharto (1998). Zijn begin dit jaar verschenen werk is getiteld: MERDEKA, De strijd om de Indonesische onafhankelijkheid en de ongewisse opkomst van de Republiek 1945-1950 (Zutphen, 2022).
In de afgelopen jaren zijn er nogal wat boeken verschenen over het koloniale verleden van Nederland en het geweld dat Nederlandse militairen in Indonesië toepasten. Vaak ontbrak het daarin aan een Indonesisch perspectief. Juist in MERDEKA vertelt Schulte- Nordholt, samen met Harry Poeze, een nieuw verhaal, waarin Indonesische actoren en hun strijd tegen de Nederlanders centraal staan.
Dit verhaal is nieuw omdat het laat zien hoe ongewis de uitkomst van dit proces was. Geschiedenissen van revoluties worden altijd geschreven als de uitkomst bekend is, als we weten wie de winnaar is. Maar dat gold niet voor de deelnemers aan deze strijd, waarvan niemand de uitkomst kon voorspellen. Daarom was hun revolutie zo’n ongewis avontuur.
In zijn lezing zal Schulte-Nordholt de belangrijkste momenten uit dit proces belichten. Na de gruwelen van de Japanse bezetting (1942-45) moesten de republikeinse leiders een nieuwe staat zien op te bouwen. Zij kregen aan Nederlandse zijde te maken met kortzichtige politici en oorlogszuchtige militairen. In eigen kring moest de Republiek het hoofd bieden aan eigenzinnige en strijdlustige jongeren, autonome militaire leiders, behoudende federalisten, revolutionaire communisten, en radicale moslims. Pogingen tot een staatsgreep in 1946, een burgeroorlog in 1948, Nederlandse aanvallen in 1947 en 1948, en wispelturig gedrag van de Verenigde Staten bedreigden het voortbestaan van de Republiek. Daarom is de overwinning die de leiders van de Republiek uiteindelijk behaalden het grote wonder van de Revolutie. Voor deze boeiende lezing bent u allen van harte uitgenodigd.